داربست کفراژ
داربست فراز اندیشان با هدف مرجعیت داربست در تلاش است تا نیاز‌های این حوزه را برطرف کند. امیدواریم که رسانه‌ها با معرفی داربست فراز اندیشان ما را در این امر مهم یاری کنند.
کُفراژ بندی جهت ایجاد پایه‌های نگهداری قالب‌های بتنی سنگین اجرا میشود. در ساختمان‌های معمولی یا مواردی که نشست قالب بر اثر بتن ریزی از اهمیت زیادی برخوردار نیست و قالب‌ها سبک هستند از شمع‌های فولادی یا چوبی منفرد برای نگهداشتن و تنظیم قالب‌ها استفاده می‌کنند.
اما در مواردی همچون پل سازی که قالب مونتاژ شده در محل، نباید در اثر بتن ریزی حرکت کرده و خیز بردارد از کفراژبندی استفاده می‌کنند. از دیگر مزیت‌های کفراژ بندی ایجاد سطح نگهداری بیشتر جهت نگهداری قالب‌ها است. کفراژ بندی نیاز به دقت بالایی دارد تا ارتفاع کفراژ در سطح مورد نظر تامین شود. و در سطوح افقی کاملاً تراز باشد.
از دیگر مزایای کفراژ استحکام آن است و بر اثر برخوردهایی که ممکن است در کارگاه رخ دهند، همانند شمع‌های منفرد حساس نبوده و می‌تواند در برابر آنها مقاومت کند. و همچنین عملیات قالب بندی را با ایجاد بستر گسترده راحت تر می‌نماید.
جهت کفراژ بندی تیرها و سقف‌های سبک با ارتفاع کمتر از ۵/۵ متر از جک‌های سقفی قابل تنظیم استفاده میشود. این جک‌ها در اندازه‌های متنوعی ساخته می‌شوند. بر روی این جک‌ها، از سر جک تی شکل که به دو صورت ثابت و متحرک ساخته شده، استفاده میشود.
قطر لوله بیرونی این جک‌ها، ۶ سانتیمتر و قطر لوله داخلی آنها، ۵ سانتیمتر است. ضخامت لوله این جک‌ها، برای جک‌های تا ارتفاع ۴ متر، ۲/۵ میلیمتر و برای جک‌های بالای ۴ متر ، ۳ میلیمتر است.
در انتهای لوله بیرونی این جک‌ها یک پیچ تنظیم و مهره جوش داده شده تا به کمک سوراخ‌هایی که روی لوله درونی جک‌ها تعبیه شده عمل تنظیم ارتفاع جک را انجام دهد.
انواع روش‌های کفراژبندی
معمولا کفراژ را در اسکلت یا سقف‌های بتنی به کار می‌گیرند و هدف اصلی استفاده از آن، شکل دادن به بتن خمیری (در اندازه و حجم دلخواه) است. قالب بندی یا همان کفراژبندی انواع مختلفی دارد که بر حسب موقعیت یا سازهی در حال ساخت، یکی از انواع آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. کفراژبندی انواع مختلفی دارد از جمله آن ها عبارت است از:
الف) کفراژبندی با قالب‌های سنتی چوبی
در این روش از انواع چوب‌های نئوپان یا تخته‌های سه لایی برای ساخت قالب استفاده میشود. این نوع قالب‌ها ساختار ساده‌ای دارند و کار با آنها واقعا راحت است. استفاده از چوب در قالب باعث میشود تا کفراژبند بتواند اندازه‌ی قالب‌ها را به راحتی با استفاده از میخ و پیچ بیشتر کند. علاوه بر این، قالب‌های چوبی سبک هستند و عایق حرارتی خوبی هم محسوب می‌شوند. در کنار مزایای نام برده شده، معایبی هم برای این نوع قالب مطرح است. از جمله اینکه استفاده از قالب‌های چوبی برای پروژه‌های بزرگ وقت‌گیر است و به علت اولویت‌های محیط زیستی و نگهداری از درختان، تنها در موارد خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قالب‌های فلزی به دلیل حمل آسان، سرعت بالای اجرا، ایجاد سطوح صاف و سادگی در اتصالات در حال حاضر پرفروش‌ترین و بهینه‌ترین نوع قالب‌ها هستند.
ب) کفراژبندی با قالب‌های فلزی
قالب‌های فلزی در حال حاضر پرفروش‌ترین و بهینه‌ترین نوع قالب‌ها هستند؛ چرا که مزیت‌های مختلفی مثل حمل آسان، سرعت بالای اجرا، ایجاد سطوح صاف و سادگی در اتصالات را دارند. علاوه بر این کفراژهای فلزی به سرعت باز می‌شوند و دوام بسیار خوبی هم دارند. چنین مزیت‌های سبب میشود که این نوع کفراژ به انتخاب اول بسیاری از متخصصان این حرفه تبدیل شود. اگرچه وزن زیاد، تدراکات خاص و هزینه‌ی خرید اولیه‌ی نسبتا بالا را می‌توان از معایب این نوع کفراژها دانست. معمولا کفراژ فلزی را در زمان نیاز اجاره می‌کنند و پس از پایان کار، به اجاره‌دهنده برمی‌گردانند.
پ) کفراژبندی با قالب‌های پلاستیکی قابل بازیافت
برای ساختن سازه‌های بتنی ساده می‌توان از چنین قالب‌هایی استفاده کرد. این قالب‌ها در عین سبکی واقعا محکم هستند. از چنین قالب‌هایی معمولا در پروژه‌های ساختمانی کم هزینه و مشابه استفاده میشود. برخورداری از لایه‌ی عایق در برابر آب و هوا که در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم است، مزیت این نوع کفراژ محسوب میشود. چنین قالب‌هایی می‌توانند روی سقف‌های از پیش ساخته شده قرار بگیرند یا به کمک جرثقیل روی محوطه‌ای بدون طبقه نصب شوند.
برخورداری از لایه‌ی عایق در برابر آب و هوا که در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم است، مزیت این کفراژ پلاستیکی محسوب میشود.
ت) کفراژبندی با قالب‌های فایبرگلاس و پلیمری
از کفراژ فایبرگلاس در موارد خاصی مثل قالب بندی سقف استفاده می‌کنند. از این قالب‌ها برای سبک کردن سقف‌ها و پی‌های گسترده‌ی بتنی استفاده می‌کنند که هم امنیت خوبی دارند و هم وزن نهایی سازه را به شدت پایین می‌آورند. علاوه بر این موارد، در هنگام نصب هم سرعت اجرای زیادی دارند و کاملا نفوذ ناپذیر هستند.
ث) کفراژبندی با قالب‌های لغزنده یا متحرک
این کفراژها عموما هیدرولیک هستند و در موقعیت‌هایی مثل بتن ریزی یکنواخت یا سطوح افقی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با تنظیم سرعت حرکت این نوع قالب‌ها می‌توان بتن ریزی بعضی از سازه‌های بتنی را به صورت پیوسته انجام داد. قالب‌های لغزنده دو نوع افقی و عمودی دارند. از کفراژهای لغزنده‌ی افقی در مواردی همچون بتن‌ریزی تونل‌ها، لوله‌های آب و کانال‌های زهکشی استفاده می‌کنند. در سمت دیگر از قالب‌های لغزنده‌ی عمودی برای ساخت سیلوهای عظیم، برج‌های مخابراتی و تاسسیات ذخیره‌سازی مواد بهره می‌برند.
ج) کفراژبندی با قالب‌های ماندگار دارای نقش سازه‌ای
چنین کفراژهایی در جای خود باقی می‌مانند و بخشی از سازهی ساختمان محسوب می‌شوند. این قالب‌ها باید آن‌قدر محکم و با دوام باشند که در زمان بتن‌ریزی و پس از آن دچار هیچ‌گونه تغییر شکلی نشوند و به خوبی در جای خود باقی بمانند.
